If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Əgər vebsayt filtrindən istifadə edirsinizsə *.kastatic.org*.kasandbox.org domenlərinin əngəllənməmiş olduğundan əmin olun.

Əsas məzmun

Bir mərhələli toplama və çıxmadan ibarət tənliklər

"x + 3 = 9" və "y  - 5 = 8" kimi tənlikləri həll etməyi öyrənin.
Balans dirəyi modeli (gimnastikada balansı göstərmək üçün alət) haqqındakı biliklərimizə əsaslanaraq deyə bilərik ki, ifadənin doğru olması üçün həmişə hər iki tərəfə də eyni əməli tətbiq etməliyik.
Amma hardan bilək ki, ifadənin hər iki tərəfinə də nə etməliyik?

Toplama və Çıxma bir-birinin tərsidir

Tərs əməliyyatlar bir-birinin etdiyini geriyə alan və ya bir-birinə zidd olan əməliyyatlardır.
Aşağıdakı nümunədə çıxmanın necə toplamanın tərs əməliyyatı olması göstərilib.
Əgər biz yeddi ilə başlayıb onun üstünə 3 gəlsək, sonra da 3-ü çıxsaq, 7-yə geri qayıtmış olacağıq.
7+33=7
Aşağıdakı nümunədə toplamanın necə çıxmanın tərs əməliyyatı olması göstərilib.
Əgər biz 5 ilə başlayıb ondan 2 çıxsaq, sonra da 2-ni əlavə etsək, 5-ə geri qayıtmış olacağıq.
52+2=5

Tərs əməliyyatlardan istifadə etməklə toplamanı həll etmək

Gəlin növbəti bərabərlikdə k-nı necə tapacağımızı fikirləşək.
k+22=29
Bərabərliyin sol tərəfində təkcə k-nı saxlamaq istəyirik. Buna görə də, əlavə edilmiş 22-ni geri almaq üçün nə edə bilərik?
22-ni çıxa bilərik, çünki toplamanın tərsi çıxmadır!
Hər tərəfdən 22 çıxdıqda bu alınır:
k+22=29k+2222=2922          Hər tərəfdən 22 çıxın.k=7          Sadələşdirin.

Gəlin həllimizi yoxlayaq

Yaxşı olardı ki, həmişə həllimizi verilmiş bərabərlikdə yerinə qoyub yoxlayaq, əmin olaq ki, səhvimiz yoxdur.
k+22=297+22=?2929=29
Bəli, k=7 düzgün həlldir!

Tərs əməliyyatlardan istifadə etməklə toplamanı həll etmək

İndi isə gəlin bir az fərqli misalı həll etməyə çalışaq.
p18=3
Bərabərliyin sol tərəfində təkcə p-ni saxlamaq istəyirik. Buna görə də, çıxılımış 18-i geri almaq üçün nə edə bilərik?
18-i əlavə edə bilərik, çünki çıxmanın tərsi toplamadır!
Hər tərəfə 18 əlavə etdikdə bu alınır:
p18=3p18+18=3+18          Hər tərəfə 18 əlavə edin.p=21          Sadələşdirin.

Gəlin həllimizi yoxlayaq

p18=32118=?33=3
Bəli, p=21 düzgün həlldir!

Toplama və çıxma əməllərini necə həll etməyin xülasəsi

Əla, biz artıq bir toplama və bir çıxma əməlini yerinə yetirmişik. Gəlin etdiklərimizi ümümiləşdirək:
Bərabərliyin növüNümunəİlk addım
Toplamak+22=29Hər tərəfdən 2 çıxın.
Çıxmap18=3Hər tərəfə 18 əlavə edin.

Gəlin bir neçə misal həll edək.

A tənliyi
y-i tapmaq üçün hansı əməldən istifadə etməliyik ?
y+6=52
Cavablardan birini seçin:
Hər iki tərəfə doğru əməli tətbiq etdikdən sonra y nə alınır?
y=
  • Cavabınız belə olmalıdır
  • 6 kimi bir tam ədəd
  • 3/5 kimi sadələşdirilmiş düzgün kəsr
  • 7/4 kimi sadələşdirilməmiş düzgün kəsr
  • 1 3/4 kimi qarışıq ədəd
  • 0.75 kimi onluq kəsr
  • pinin qatı, 12kimi pi or 2/3 pi