Əsas məzmun

6-cı sinif

Course: 6-cı sinif > Unit 6

Lesson 3: Bir mərhələli toplama və çıxmadan ibarət tənliklər

Bir mərhələli toplama və çıxmadan ibarət tənliklər

"x + 3 = 9" və "y - 5 = 8" kimi tənlikləri həll etməyi öyrənin.

Balans dirəyi modeli (gimnastikada balansı göstərmək üçün alət) haqqındakı biliklərimizə əsaslanaraq deyə bilərik ki, ifadənin doğru olması üçün həmişə hər iki tərəfə də eyni əməli tətbiq etməliyik.

Amma hardan bilək ki, ifadənin hər iki tərəfinə də nə etməliyik?

Toplama və Çıxma bir-birinin tərsidir

Tərs əməliyyatlar bir-birinin etdiyini geriyə alan və ya bir-birinə zidd olan əməliyyatlardır.

Aşağıdakı nümunədə çıxmanın necə toplamanın tərs əməliyyatı olması göstərilib.

Əgər biz yeddi ilə başlayıb onun üstünə 3 gəlsək, sonra da 3-ü çıxsaq, 7-yə geri qayıtmış olacağıq.

7, plus, 3, minus, 3, equals, 7

Aşağıdakı nümunədə toplamanın necə çıxmanın tərs əməliyyatı olması göstərilib.

Əgər biz 5 ilə başlayıb ondan 2 çıxsaq, sonra da 2-ni əlavə etsək, 5-ə geri qayıtmış olacağıq.

5, minus, 2, plus, 2, equals, 5

Tərs əməliyyatlardan istifadə etməklə toplamanı həll etmək

Gəlin növbəti bərabərlikdə k-nı necə tapacağımızı fikirləşək.

k, plus, 22, equals, 29

Bərabərliyin sol tərəfində təkcə k-nı saxlamaq istəyirik. Buna görə də, əlavə edilmiş 22-ni geri almaq üçün nə edə bilərik?

22-ni çıxa bilərik, çünki toplamanın tərsi çıxmadır!

Hər tərəfdən 22 çıxdıqda bu alınır:

$\begin{aligned} k + 22 &= 29 \\\\ k + 22 \blueD{- 22} &= 29 \blueD{- 22}~~~~~~~~~~\small\gray{\text{Hər tərəfdən 22 çıxın.}} \\\\ k &= \greenD{7}~~~~~~~~~~\small\gray{\text{Sadələşdirin.}} \end{aligned}$

Gəlin həllimizi yoxlayaq

Yaxşı olardı ki, həmişə həllimizi verilmiş bərabərlikdə yerinə qoyub yoxlayaq, əmin olaq ki, səhvimiz yoxdur.

\qquad

\begin{aligned} k +22 &= 29 \\ \greenD{7} +22 &\stackrel{\large?}{=} 29\\ 29 &= 29 \end{aligned}

Bəli, k, equals, start color #1fab54, 7, end color #1fab54 düzgün həlldir!

Tərs əməliyyatlardan istifadə etməklə toplamanı həll etmək

İndi isə gəlin bir az fərqli misalı həll etməyə çalışaq.

p, minus, 18, equals, 3

Bərabərliyin sol tərəfində təkcə p-ni saxlamaq istəyirik. Buna görə də, çıxılımış 18-i geri almaq üçün nə edə bilərik?

18-i əlavə edə bilərik, çünki çıxmanın tərsi toplamadır!

Hər tərəfə 18 əlavə etdikdə bu alınır:

$\begin{aligned} p - 18 &= 3 \\\\ p - 18 \blueD{+ 18} &= 3 \blueD{+ 18}~~~~~~~~~~\small\gray{\text{Hər tərəfə 18 əlavə edin.}} \\\\ p &= \greenD{21}~~~~~~~~~~\small\gray{\text{Sadələşdirin.}} \end{aligned}$

Gəlin həllimizi yoxlayaq

\qquad

\begin{aligned} p - 18 &= 3 \\ \greenD{21} - 18 &\stackrel{\large?}{=} 3\\ 3 &= 3 \end{aligned}

Bəli, p, equals, start color #1fab54, 21, end color #1fab54 düzgün həlldir!

Toplama və çıxma əməllərini necə həll etməyin xülasəsi

Əla, biz artıq bir toplama və bir çıxma əməlini yerinə yetirmişik. Gəlin etdiklərimizi ümümiləşdirək:

Bərabərliyin növü	Nümunə	İlk addım
Toplama	k, plus, 22, equals, 29	Hər tərəfdən 2 çıxın.
Çıxma	p, minus, 18, equals, 3	Hər tərəfə 18 əlavə edin.

Gəlin bir neçə misal həll edək.

A tənliyi

Hazırki

y-i tapmaq üçün hansı əməldən istifadə etməliyik ?

y+6=52

Hər iki tərəfə doğru əməli tətbiq etdikdən sonra y nə alınır?

y, equals

Sırala:

Söhbətə qoşulmaq istəyirsən?

Giriş

Hələ ismarış yoxdur.

İngilis dilini bilirsən? Khan Academy-nin ingiliscə saytında gedən digər müzakirələrdən xəbərdar olmaq üçün buraya klikləyin.