Əsas məzmun

6-cı sinif

Course: 6-cı sinif > Unit 5

Lesson 2: İfadələrin əvəz olunması və qiymətləndirilməsi

Birdəyişənli ifadələrin qiymətləndirilməsi

İzahların, nümunələrin və qiymətləndirməli olduğunuz bir dəyişənli məsələrin qarışığı

Birdəyişənli ifadələrin qiymətləndirilməsi

Gəlin

a + 4

ifadəsin hesablayaq. Bunun üçün

a

-nın qiymətin bilməliyik. Məsələn,

a = 1

olanda, sadəcə

a

-nın yerinə

1

yazırıq.

\begin{aligned} a + 4 \\ = & 1 + 4 a -nı 1 il ə d ə yişin . \\ = & 5 \end{aligned}

Belə ki,

a + 4

ifadəsi

a = 1

olanda

5

-ə bərabərdir.

Asanlıqla

a = 5

olanda

a + 4

ifadəsini hesablaya bilərik:

\begin{aligned} a + 4 \\ = & 5 + 4 a -nı 5 il ə d ə yişin . \\ = & 9 \end{aligned}

Belə ki,

a + 4

ifadəsi

a = 5

olanda

9

-a bərabərdir.

Vurma ilə olan ifadələrin hesablanması

Sizdən soruşula bilər ki, $x = 5$ ‍ olan şərtdə

3 x

-i hesablayın.

Görə bilərsiniz ki,

3

ədədi

x

-in yanındadır. Bu "

3

vurulsun

x

" deməkdir. Biz bunu ona görə edirik ki,

\times

işarəsi dəyişən

x

-ə bənzəyir.

Gəlin misalı həll edək.

\begin{aligned} 3 x \\ = & 3 \cdot 5 x -i 5 il ə d ə yişin . \\ = & 15 \end{aligned}

Beləki,

3 x

ifadəsi

x = 5

olanda

15

-ə bərabərdir.

Vurmanı göstərmək üçün yeni yollar

Gördünüz ki,

3

vur

5

-i

3 \times 5

əvəzinə

3 \cdot 5

kimi yazdıq?

\times

işarəsinin əvəzinə nöqtə yazmaq vurmanı göstərməyin yeni yoludur:

3 \cdot 5 = 15

Mötərizələr vurma göstərmək üçün də istifadə edilə bilər:

3 (5) = 15

Öyrəndiyimiz vurmanın yeni yollarını ümumiləşdirək.

	Əvvəlki yol	Yeni yol
Dəyişənlə	$3 \times x$ ‍	$3 x$ ‍
Dəyişənsiz	$3 \times 5$ ‍	$3 \cdot 5$ ‍ or $3 (5)$ ‍

Yerlərə görə ifadələrin hesablanması

Daha mürəkkəb ifadələr üçün əməliyyatlar sırasına diqqət yetirməyimizə əmin olmalıyıq. Bir nümunəyə nəzər salaq:

$e = 4$ ‍ olanda $5 + 3 e$ ‍ hesablanması:

\begin{aligned} 5 + 3 e \\ = & 5 + 3 \cdot 4 e -ni 4 il ə d ə yiş ə k . \\ = & 5 + 12 Birinci vurma (ə m ə liyyat sırasına gör ə) \\ = & 17 \end{aligned}

Belə ki,

5 + 3 e

ifadəsi

e = 4

olanda

17

-yə bərabərdir.

Hesablayarkən əməliyyatlar sırasına diqqət yetirməliyik. Ümumi səhv cavab

32

-dir hansı ki, birinci

3

ilə

5

toplanılaraq

8

alınıb, sonra isə

4

-ə vurulma ilə

32

alınıb.

Gəlin məşq edək!

Çalışma 1

$9 - z$ ‍ ifadəsin $z = 4$ ‍ olanda hesablayın.

Özünü yoxla

Tapşırıq 1

$e = 5$ ‍ olanda $e \cdot e - 5 e$ ‍ hesablayın.

Söhbətə qoşulmaq istəyirsiniz?

Giriş

Sıralayın:

Hələ ismarış yoxdur.

İngilis dilini bilirsən? Khan Academy-nin ingiliscə saytında gedən digər müzakirələrdən xəbərdar olmaq üçün buraya klikləyin.