Əsas məzmun

Course: 6-cı sinif > Unit 4

Lesson 1: Ədədlərin xüsusiyyətləri

Toplamanın xüsusiyyətləri

Toplamanın yerdəyişmə, qruplaşdırma xassələrini araşdırın.

Bu dərsdə biz üç əsas toplama əməlinin xassələrini öyrənəcəyik. İndi isə sürətlə bu xassələrin icmalına baxaq:

Toplamanın yerdəyişmə qanunu: Toplananların yerini dəyişəndə cəm dəyişmir. Nümunə,

4 + 2 = 2 + 4

Toplamanın qruplaşdırma qanunu: Yan-yana duran bir neçə toplananı onların cəmi ilə əvəz etdikdə onların cəmi dəyişmir. Nümunə,

(2 + 3) + 4 = 2 + (3 + 4)

Sıfırın toplama qanunu:

0

-ın üzərinə istənilən ədədi əlavə etdikdə cavab elə həmin ədəd olur. Nümunə,

0 + 4 = 4

Toplamanın yerdəyişmə qanunu

Toplamanın yerdəyişmə qanununda deyilir ki, toplananların yerini dəyişəndə cəm dəyişmir. Aşağıdakı nümunəyə nəzər yetirək:

$4 + 2 = 2 + 4$ ‍

Diqqətlə baxsaq, görərik ki, toplananların yerinin fərqli olmasına baxmayaraq cəm burda elə

6

-a bərabərdir.

Daha çox toplanan əlavə edərək bu misala baxaq:

$1 + 2 + 3 + 4 = 4 + 3 + 2 + 1$ ‍

Nümunələrin hansı toplamanın yerdəyişmə qanununa aiddir?

Toplamanın qruplaşdırma qanunu

Bu qanunda deyilir ki, toplananları qruplaşdırıb ayrıca yazdıqda cəm dəyişmir. Aşağıdakı nümunəyə baxaq:

$(2 + 3) + 4 = 2 + (3 + 4)$ ‍

Burda biz əvvəlcə mötərizələrə diqqət yetirməliyik. Sol tərəfi ayırıb mötərizədə yazaq:

$(2 + 3) + 4$ ‍

$= 5 + 4$ ‍

$= 9$ ‍

Sonra isə eyni qaydanı sağ tərəfə də tətbiq edək:

$2 + (3 + 4)$ ‍

$= 2 + 7$ ‍

$= 9$ ‍

Diqqət etsək, görərik ki, hər iki tərəfdə

9

cavabını aldıq, baxmayaraq ki biz sol tərəfdə

2

və

3

-ü, sağ tərəfdə isə

3

və

4

-ü ayrıca qruplaşdırdıq.

Nümunələrin hansı toplamanın qruplaşdırma qanununa aiddir?

Sıfırın toplanma qanunu

Sıfrın toplama qanununda deyilir ki, istənilən ədədin üzərinə

0

əlavə olunsa, elə həmin ədəd də alınır. Aşağıdakı nümunəyə baxaq:

$0 + 4 = 4$ ‍

Bu tamamilə düzgündür, çünki

0

"heç bir kəmiyyət" kəsb etmir, buna görə biz

0

-a

4

əlavə etsək,

4

olduğu kimi qalacaq.

Bu qanuna görə həmçinin

0

-ın o biri toplanandan əvvəl və ya sonra gəlməyinin heç bir fərqi yoxdur. Aşağıdakı nümunədə görə bilərik ki,

0

digər toplanandan sonra gəlir:

$6 + 0 = 6$ ‍

Nümunələrin hansı sıfırın toplama qanununa aiddir?

Söhbətə qoşulmaq istəyirsiniz?

Giriş

Sıralayın:

Hələ ismarış yoxdur.

İngilis dilini bilirsən? Khan Academy-nin ingiliscə saytında gedən digər müzakirələrdən xəbərdar olmaq üçün buraya klikləyin.